ادامه مطلب آسیب شناسی معارف مهدویت...
4. تعجیل و شتابزدگی
یکی دیگر از آسیبها، عجله داشتن در تحقّق امر ظهور است. شتابزدگی یا استعجال به معنی خواستن چیزی قبل از رسیدن وقت آن و قبل از تحقّق زمینههای لازم برای آن است. منشأ تعجیل در ظهور این است که شخص عجول نمیداند ظهور از سنتهای الهی است و مانند همهی سنتها باید پس از تحقّق همهی شرایط و زمینهها، صورت گیرد بنابراین برای وقوع آن عجله میکند. در حالیکه شتابزدگی در این امر در روایات ما بسیار نکوهش شدهاست:امام جواد علیهالسّلام میفرمایند: «[در دورهی غیبت]، شتابزدگان در امر ظهور هلاک میشوند و اهل تسلیم نجات مییابند.»
گرچه نزدیک شمردن ظهور، مهیای ظهور بودن و کوشش برای زمینهسازی ظهور، بسیار مفید و پر ثمر است، اما نباید در این راه شتابزده بود. شتابزدگی حاکی از درک نکردن حکمت و مصلحت خدا در این زمینه است و پیامدهای گوناگونی دارد که به چند مورد اشاره میگردد:
الف. ناشکری و اعتراض و عدم رضایت به مصلحت الهی،
ب. رویکرد به منحرفان و مدّعیان دروغین مهدویّت،
ج. یأس و ناامیدی در اثر عدم تحقّق ظهور،
د. استهزا و تمسخر آیات و روایات و معتقدان به غیبت و ظهور،
ه. شک و تردید.
تعجیل یکی از آفتها و آسیبهایی است که فراروی منتظر قرار دارد، اما برخی در نقطهی مقابل نیز دچار آسیب شدهاند که آن دور شمردن وقت ظهور است و نتیجهی آن، بیاعتنایی و قساوت قلب است. در روایتی آمده است که «پیش از رسیدن این امر شتاب نکنید که پشیمان میشوید و آن را دور نشمارید که دلتان دچار قساوت میشود.»
5. تعیین وقت برای ظهور
یکی دیگر از آسیبها تعیین وقت برای ظهور است؛ اگر چه گسترش شور و شوق عمومی برای ظهور حضرت حجت علیهالسّلام پدیدهی مبارکی است؛ اما اگر این پدیده به تعیین زمان برای ظهور و امیدوار ساختن مردم به ظهور ایشان در زمانی معین منجر گردد، جای تأمل بسیار دارد زیرا بر اساس برخی روایات نقل شده از ائمه علیهمالسّلام هیچ کس جز خدای تبارک و تعالی از زمان ظهور آگاهی ندارد و از این رو تعیین وقت برای ظهور (توقیت) جایز نیست و حکمت الهی بر این است که وقت ظهور آن حضرت بر بندگان مخفی بماند، لذا احدی نمیتواند زمانی برای ظهور تعیین کند.
فضیل بن یسار از امام باقر علیهالسّلام پرسید:«هَل لفهذا الامر وقتٌ؟ فقال: کَذَبَ الوقّاتون، کَذَبَ الوقّاتون، کَذَبَ الوقّاتون»؛ «آیا برای این امر وقتی معین است؟ آن حضرت سه مرتبه فرمودند: آنان که وقتی برای آن تعیین میکنند، دروغ میگویند.»
همچنین در روایتی دیگر امام باقر علیهالسّلام خطاب به محمّد بن مسلم فرمودهاند:
«ای محمّد، هر کس برای تو خبری از ما دربارهی تعیین وقت ظهور نقل کرد در تکذیب او درنگ نکن؛ زیرا ما (اهلبیت) برای هیچ کس وقت (ظهور) را تعیین نکردهایم.»
و نیز در توقیعی که از ناحیهی مقدسه صاحبالزمان علیهالسّلام در پاسخ به پرسشهای اسحاق بن یعقوب صادر شده، چنین میخوانیم:
«و أمّا ظهورفالفرج فإنّـه إلی الله، تعالی ذفکرفهف، وَ کَذَبَ الوقّاتون»؛ «و اما آشکار شدن فرج، به ارادهی خداوند است و آنان که (برای ظهور) وقت تعیین میکنند دروغ میگویند.»
با این حال بعضی آگاهانه یا ناآگاهانه برای ظهور وقت تعیین میکنند که کمترین اثر آن احساس یأس و ناامیدی برای کسانی است که این وعدههای دروغین را باور کردهاند ولی خلاف آن را دیدهاند.
بنابراین منتظران واقعی باید خود را از دام شیّادان و نیز نادانان حفظ کنند و دربارهی زمان ظهور تنها منتظر ارادهی پروردگار باشند. رسول خدا (ص) نیز در مورد زمان ظهور که همانند قیامت، ناگهانی و غیرمنتظره است، فرمودهاند:
«ظهور او (قائم علیهالسّلام) مانند قیامت است. تنها خداوند است که چون زمانش فرا رسد، آشکارش میسازد. فرا رسیدن آن بر آسمانیان و زمینیان پوشیده است و جز به ناگهان بر شما نیاید.»
البته این نکته هم قابل ذکر است که با توجه به روایات متعددی که عنوان شده می توان علائم و ویژیگی های نزدیک شدن ظهور را بررسی نمود و آنها را به جهت آمادگی هر چه بیشتر مسلمانان و شیعیان تبلیغ کرد تا شیعیان این نکته را درک کنند که زمان ظهور به امید خدا هر لحظه نزدیک و نزدیکتر می شود ولی هیچگاه نمی توان گفت که در فلان سال یا فلان تاریخ امام زمان (عج) ظهور می کنند.
این دسته از روایات از یک سو هشداری است به شیعیان که در هر لحظه آمادهی ظهور حجّت حق باشند و از سویی دیگر تذکری به همهی کسانی است که در پی تعیین وقت برای ظهورند.
...
..
.
ادامه مطلب در آینده ای نزدیک، ان شاالله...